Tussen Kazachstan en Oezbekistan: uitgebreide controles en onverwachte gastvrijheid

Op het station vertellen ze dat wagon 10 de onze is en dat de fietsen helemaal voorin moeten, in de eerste wagon. Als de fietsen en bagage ingeladen zijn en wij in wagon 10 komen, worden we aangegaapt door een volle wagonlading met Oezbeken.

Paspoorten en papieren

Er zit een grensbewaker met een mobiel apparaat voor zich die alle passagiers één voor één oproept, paspoort door het apparaat haalt, papieren checkt en een stempel zet. Als laatste zijn wij aan de beurt. “Touristi,” zegt de man. Hij vertrouwt het paspoort van Wen niet, dat is nieuw. Met een apparaatje gaat hij over het paspoort en stelt wat vragen waar Google Translate moeite mee heeft. Maar uiteindelijk krijgt Wen een stempel “Kazachstan uit” in het paspoort. Een beetje opgelucht. Bij mij besteedt hij er minder tijd aan. De beambte vertrekt.

Wij hebben twee bovenbedden en krijgen, net als in een vliegtuig, een in plastic verpakt laken, kussensloop en handdoek. En dan vertrekt de trein. Het schommelt en schokt, ligt hard op de te korte matrassen, maar wat een genot om de toeter van de trein te horen. In het donker zie ik een horde paarden in het stof weghollen.

Grondige controle aan de grens

We hebben twee mannen in onze wagon die de boel regelen en na een poosje komen ze door het gangpad roepen dat het toilet weer open is. Dus de halve wagon gaat er gebruik van maken. Ik zie door het raam de zon opkomen. Bij de grens staan we stil. Iemand komt de paspoorten ophalen waarbij met een indringende blik bekeken wordt of de foto klopt. De paspoorten verdwijnen uit de trein.

Een flink aantal douaniers is de trein aan het inspecteren. Ik word aangesproken, moet meekomen, door alle wagons heen naar onze fietsen in de eerste. Ik word onderweg door iedereen bekeken. De fietsen moeten opzij om onder onze tassen een grote plunjezak vandaan te halen die geïnspecteerd en goed bevonden wordt. De tassen en fietsen gaan terug op hun plek en ik kan vertrekken.

En niet veel later word ik weer opgetrommeld. Nu zijn onze tassen aan de beurt. De tas met slaapzakken en de tas met de tent moeten open, en tenslotte de keukentas. Hij ziet het waterfilter en vraagt wat het is. Hij vraagt of ik een geweer bij me heb. Dan is het goed en kan ik voor de vierde keer door alle wagons.

De inspectie is grondig. Bij een passagier moet de jampot open en wordt er aan geroken. Alle luikjes in de trein moeten open en er wordt met spiegels en zaklampen gecontroleerd. Als de inspectie afgerond is, vertrekken de douaniers en komt de stapel paspoorten terug. We hebben een stempel voor Oezbekistan!

De trein verandert in een markt

Op het perron staat een groepje van acht vrouwen met grote tassen te wachten. Die mogen nu de trein in. Eén van die vrouwen loopt door onze wagon, die geld kan wisselen. We zijn gered. Onze Kazachse biljetten en 10 euro wisselt ze voor Oezbeeks geld. En er worden simkaarten verkocht en brood. We kopen twee verse broodjes met ons nieuwe geld. De vrouw kan niet wisselen en geeft ons gewoon nog een broodje. Drinken, sokken, sieraden, je kan het krijgen.

Ondertussen is de trein vertrokken richting Jasliq. Voor in onze wagon zit een boiler met heet water waar de passagiers hun theepotje mee vullen voor bij het ontbijt. Hadden we dit maar geweten. Dan hadden we onze mokken en oploskoffie meegenomen. We dommelen nog wat.

Aankomst in Jasliq

Om 11.00 gaan we eruit bij Jasliq, een woestijndorp met stenen en lemen huizen, een verschroeide indruk. De trein blijft hier 20 minuten staan, dus we hebben wat bekijks als we onze fietsen prepareren. De trein vertrekt, wij ook.

Na een kilometer komt er een auto naast ons rijden. Wij krijgen een fles cola. We fietsen gelijk verkeerd – knap, binnen twee kilometer – en gaan uiteindelijk over een zandpad naar de doorgaande weg.

Omdat de grens gesloten is voor personenauto’s is het druk in de trein maar rustig op de weg, alleen maar wat vrachtauto’s. De leegte is hier nog leger dan in Kazachstan, geen kamelen en paarden. Zo nu en dan de penetrante geur van een kadaver.

Gastvrijheid bij de boortoren

Als ik bij een benzinepomp ons afval weg wil gooien, komt een jongen uit het hostel aangelopen. Koffie, water, slapen? Die missen inkomsten. De wind is gunstig en we cruisen ruim 100 kilometer tot we bij een boortoren aankomen die vlak langs de kant van de weg staat.

We staan stil en er komen twee mannen aangelopen. Of we willen eten en slapen. We gaan op de uitnodiging in en komen in de eetkeet terecht: tafels met stoelen en achterin de keuken. Of we eieren willen? Jawel. Met draadjesvlees, worst en brood. En natuurlijk thee.

Als het eten op is, worden we naar ons slaapdeel in een andere container gebracht. We hebben zes bedden voor onszelf. En we mogen douchen in de wascontainer. Toiletten staan achter op het terrein, zoals hier gewoon is: een golfplaten hokje met een gat in de grond. En dit midden in de woestijn.

Voor de gezelligheid hebben ze drie honden en een jong katje. Ze hebben een gasbel op 3350 meter aangeboord. De installatie moet nu verplaatst worden naar een andere locatie. Het is 14 dagen op, 14 dagen af.

“Waar kom je vandaan, hoe oud ben je, getrouwd, kinderen, hoeveel verdien je?” Een jonge jongen die handig met zijn mobiel is, stelt vragen. Het blijft in Oezbekistan bij dit soort vragen, veel diepgang in een gesprek is er niet. Dat komt enerzijds door de slechte vertalingen van Google Translate, anderzijds is dat een beetje de instelling van de Oezbeek.

Vier man kaarten. Half tien, donker, tijd om te slapen. Het raam in onze container is geblindeerd met een slaapzak, lekker donker. We liggen onder onze eigen donzen dekbed en kussens en slapen een heerlijke nacht.

Benieuwd naar meer verhalen van Johan en Wendy?

Je kunt hun reis volgen via:

🌍 www.johanenwendy.nl
📷 Instagram
🗺️ Polarsteps